Szczaw — co warto o nim wiedzieć?
EkspertOdKuchni
4/26/2024
ok. 3 min
Szczaw od wieków znajduje swoje zastosowanie w kuchni oraz medycynie ludowej. Jego kwaśny smak sprawia, że stanowi popularny dodatek do wielu potraw, szczególnie wiosną i latem. Jednak szczaw to nie tylko składnik kulinarny — ma także wiele wartości odżywczych i właściwości leczniczych, przez co zdecydowanie warto włączyć go do swojej diety.
Gdzie rośnie i jak wygląda szczaw?
Szczaw zwyczajny (Rumex acetosa L.) to wieloletnia roślina z rodziny rdestowatych, która rośnie dziko na łąkach i wilgotnych terenach w całej Polsce, ale może być również z powodzeniem uprawiana we własnym ogrodzie. Charakteryzuje się żebrowanymi łodygami, czerwonym kwiatostanem, a także jasnozielonymi liśćmi o sercowatym kształcie i kwaśnym smaku.
Wartości odżywcze szczawiu
Szczaw jest bogatym źródłem witamin i minerałów, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Oto jego najważniejsze składniki odżywcze:
•
witamina C — szczaw jest bogatym źródłem witaminy C, która wspiera odporność organizmu oraz pomaga w utrzymaniu zdrowej skóry i tkanki łącznej;
•
witamina A — szczaw dostarcza witaminy A, która jest istotna dla zdrowia wzroku, funkcjonowania układu odpornościowego oraz prawidłowego wzrostu;
•
witamina K — szczaw zawiera witaminę K, która jest niezbędna dla prawidłowej krzepnięcia krwi oraz zdrowia kości;
•
kwas foliowy — szczaw to również źródło kwasu foliowego, który jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju komórek i funkcji układu nerwowego;
•
żelazo — to kolejny składnik szczawiu, który wspomaga transport tlenu we krwi i zapewnia odpowiednie funkcjonowanie czerwonych krwinek;
•
potas — szczaw ma także dużo potasu, który reguluje ciśnienie krwi i pomaga w utrzymaniu równowagi elektrolitowej organizmu.
Właściwości lecznicze szczawiu
Oprócz wartości odżywczych szczaw posiada także liczne właściwości zdrowotne. Oto niektóre z nich:
•
działanie przeciwzapalne — szczaw zawiera przeciwutleniacze, które mogą pomóc w zmniejszaniu stanów zapalnych w organizmie;
•
wsparcie odporności — witamina C obecna w szczawiu jest kluczowa dla funkcjonowania układu odpornościowego, wspomagając walkę z infekcjami oraz wzmacniając obronę organizmu;
•
wsparcie trawienia — dzięki zawartości błonnika pokarmowego szczaw może wspierać zdrowie układu pokarmowego poprzez regulację perystaltyki jelit;
•
wsparcie dla zdrowia oczu — szczaw zawiera luteinę i zeaksantynę, które są ważne dla zdrowia oczu, wspierając zdrowie siatkówki i redukując ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej oraz innych schorzeń oczu;
•
wparcie dla zdrowia skóry — dzięki witaminie C liście szczawiu zwyczajnego mogą przyczynić się do poprawy zdrowia skóry, pomagając w produkcji kolagenu i zwalczaniu wolnych rodników;
•
regulacja poziomu ciśnienia we krwi — regularne spożycie szczawiu może przyczynić się do obniżenia ciśnienia krwi, co jest korzystne dla zdrowia serca.
Kto nie może jeść szczawiu?
Mimo licznych zalet, szczaw nie jest zalecany dla wszystkich. Osoby cierpiące na choroby nerek powinny unikać spożywania szczawiu ze względu na szkodliwe działanie kwasu szczawiowego, który może zwiększać ryzyko wystąpienia kamieni nerkowych. To również niewskazany składnik diety dla osób cierpiących na wrzody żołądka, osteoporozę i reumatyzm. Kwas szczawiowy, znany jako kwas etanodiowy może drażnić błonę śluzową żołądka, wpływać negatywnie na gospodarkę wapniowo-fosforanową w organizmie oraz nasilać objawy reumatyzmu.
Kulinarne zastosowanie szczawiu
Charakterystyczny smak szczawiu i jego właściwości bez problemu możemy wykorzystać w kuchni na wiele sposobów. Świeże liście mogą być spożywane na surowo i dodawane do sałatek, kanapek lub smoothie. Szczaw konserwowy idealnie sprawdzi się do przygotowania wyrazistych zup i sosów. Poniżej przestawiamy kilka propozycji na dania ze szczawiem w roli głównej, które bez problemu można przygotować w swojej kuchni.
Zupa szczawiowa krem z jajkiem i chrzanem
Zupa szczawiowa to klasyk, który zyskuje na popularności szczególnie wiosną, gdy jest sezon na świeże liście szczawiu. My proponujemy wersję z jajkiem i chrzanem, która idealnie sprawdzi się na obiad i z pewnością zasmakuje fanom wyrazistych dań. Jak przygotować kremową zupę szczawiową? Wystarczy zeszklić cebulę wraz z czosnkiem i startymi na tarce ziemniakami, marchewką i pietruszką. Po podsmażeniu dodajemy wszystko do garnka z bulionem i gotujemy do miękkości warzyw. Pod koniec dodajemy szczaw i doprowadzamy do wrzenia. Zupę miksujemy, doprawiamy i serwujemy z ugotowanym jajkiem oraz chrzanem.
Brzmi smacznie? Kliknij tutaj, aby sprawdzić cały przepis!
Sałatka z makaronem, szczawiem, wędzonym pstrągiem i nowalijkami
Kolejną propozycją jest wiosenna sałatka z makaronem, wędzonym pstrągiem, młodym szczawiem, rzodkiewkami, koperkiem, szczypiorkiem, jajkami i aromatycznym dressingiem na bazie musztardy, miodu i octu. To doskonały wybór na lekki posiłek. Gotowa sałatka świetnie sprawdzi się na różnego rodzaju przyjęcia na świeżym powietrzu.
Kliknij tutaj, aby poznać więcej szczegółów dotyczących przepisu!
Sałatka ze szparagami, szczawiem, jajkiem i korniszonami
Na koniec przedstawiamy sałatkę ze szparagami, szczawiem, jajkami, rzodkiewką i korniszonami, która nie tylko pysznie smakuje, ale i świetnie prezentuje się na talerzu. To świetny sposób na wykorzystanie sezonowych warzyw i urozmaicenie swojego codziennego menu. Całość jest lekka, orzeźwiająca i wyjątkowo smaczna, a jednocześnie bogata w cenne składniki odżywcze.
Kliknij tutaj i poznaj więcej informacji o przepisie!