Mleko nie tylko dla dzieci

Nabiał to grupa wyrobów spożywczych, których główną cechą jest mleczne pochodzenie. Nie znaczy to, że codziennie powinniśmy wypijać 2-3 szklanki mleka, chociaż takie rozwiązanie byłoby najtańsze i na pewno dostarczyłoby organizmowi odpowiednią ilość wapnia. Zamiast „żywego” mleka możemy wybrać produkty przetworzone, np. kefir, maślankę, jogurt, ser, masło i śmietanę. Wszystkie te produkty, w różnym stopniu są najlepszym źródłem pełnowartościowego białka, magnezu, potasu oraz wielu witamin (głównie witamin z grupy B i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A, D, E). Główny składnik mleka – wapń pomaga zapobiegać osteoporozie i zmniejsza ryzyko chorób cywilizacyjnych oraz zapewnia prawidłowe funkcjonowanie mięśni i komórek nerwowych. Gwoli ścisłości należy dodać, że mleko krowie jest jednym z bardziej alergizujących pokarmów, a grupa ludzi po prostu nie trawi laktozy (rodzaj cukru występującego w mleku). Alergicy nie tylko muszą wykluczyć z diety mleko i wyroby pochodzenia mlecznego, ale także produkty, które je zawierają: lody, sosy, zupy, ciasta. Zawsze warto wybrać zamiennik, np. mleko kozie, owcze lub mleka roślinne: sojowe, kokosowe, ryżowe czy migdałowe. Jednak w Polsce gównie spożywane jest mleko krowie, szczególnie w przedszkolach kładzie się nacisk na mleczne śniadanie, a więc wszelkie kasze na mleku, zupy mleczne z makaronem, pasty serowe, kakao i budynie. Obowiązujące prawo dopuszcza do obrotu tylko mleko UHT lub pasteryzowane (poddane obróbce cieplnej, która niweluje niebezpieczne bakterie i sprawia, że mleko ma wydłużony termin przydatności do spożycia). Wiele osób z nostalgią wraca do czasów picia mleka z pianką „prosto od krowy”, jednak po latach okazuje się, że na nowo trzeba przyzwyczajać się do charakterystycznego zapachu i smaku, co dla wielu jest barierą nie do przejścia. W innych krajach poziom spożycia mleka jest uwarunkowany rodzajem hodowanego bydła mlecznego. I tak w Grecji furorę robi mleko kozie, w Hiszpanii – owcze, natomiast na kontynencie afrykańskim jest to energetyczne mleko bawole. Arabowie wybierają mleko wielbłądzie, natomiast Lapończycy egzotyczne dla nas – mleko renifera. Najdroższe mleko pozyskiwane wyłącznie dla celów badawczych to mleko myszy. Aby uzyskać litr tego rarytasu należałoby „wydoić” 4 tysiące gryzoni, co kosztuje 20 tysięcy euro. Coraz bardziej przychylnym okiem na mleko spogląda współczesna kosmetologia. Korzystając z receptur starożytnych piękności proponuje nam balsamy, kremy i płyny do kąpieli wykonane na bazie mleka. Wszak znane są legendy o pięknej Kleopatrze, która kąpała się w mleku, dzięki czemu miała doskonale nawilżoną i odżywioną skórę. W czasach nowożytnych nie zniknęła wiara w upiększającą moc mleka. George Sand, przyjaciółka Chopina, wzorem starożytnej królowej również zażywała mlecznych kąpieli dla urody, natomiast Elżbieta Austriacka i Maria Antonina codziennie piły maślankę. Chcąc zwrócić uwagę świata na łatwo przyswajalne, tanie i ogólnie dostępne produkty mleczne Organizacja FAO – Food and Agriculture Organization (Organizacja do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa działająca przy ONZ) ustanowiła dzień 25 maja Światowym Dniem Mleka. Do programu propagowania wyrobów mlecznych przystąpiło już 35 krajów, w tym także Polska. Specjalnie powołana fundacja „Mleko dla szkół, mleko dla zdrowia” wraz z zakładami i spółdzielniami mleczarskimi przy dofinansowaniu Unii Europejskiej zajmuje się realizacją programów „Mleko z klasą” czy też „Szklanka mleka” prowadzonych z inicjatywy Agencji Rynku Rolnego. Popularyzacja picia świeżego mleka wśród dzieci w szkołach podstawowych i gimnazjach przynosi efekty, ponieważ dzieci stają się coraz bardziej świadomymi konsumentami (mleczne konkursy, zabawy i gry komputerowe promujące produkty mleczne). Nie żałujmy sobie mleka, jeśli nie jesteśmy na nie uczuleni. Wszak mleko to nie tylko śniadanie, ale także puszysta kawa latte wypita niespiesznie w ciągu dnia, kremowe lody w upalny dzień i wieczorna kąpiel a` la Kleopatra…