Czas na piernik

Historyczna chwila dodania pieprzu do słodkiego ciasta obrosła w liczne legendy. Jedni sądzą, że ojcem chrzestnym jednego z najstarszych na świecie ciast jest nieuważny czeladnik piekarski Niclos Czan, który dzięki swemu roztargnieniu stworzył nową, smaczną jakość. Inni uważają, że to po prostu upowszechnienie handlu z Indiami, skąd sprowadzano nieznane dotąd zamorskie przyprawy, miało wpływ na renomę piernika. W każdym razie wieść niesie, że piernikarze byli ludźmi majętnymi i starannie strzegli swych tajemnic. O miano piernikowej stolicy walczyły wielkie ośrodki, takie jak: Bazylea, Salzburg, czeskie Pardubice, gdzie obecnie znajduje się Muzeum Chatki z Piernika (konkretnie miejscowość Ráby), Amsterdam i szereg innych. Na mocy ugody z 1556 roku zawartej między Toruniem a Norymbergą oba miasta po długich dywagacjach i ustaleniach doszły do porozumienia i wymieniły się przepisami, odtąd Toruń dostał prawo wypieku pierników norymberskich, zaś Norymberga rozprowadzała słynne pierniki toruńskie. Pierniki długo były dobrem luksusowym. Przedstawiały zazwyczaj królów, świętych, herby miast lub zwierzęta. Gdy Zygmunt Stary otrzymał wiadomość o narodzinach pierworodnego Zygmunta Augusta, to Rada Miasta zarządziła wieczór radości przy piwie i piernikach. Zresztą, często używano piernika jako zakąski do alkoholu lub jako deseru pobudzającego trawienie. Obecnie najbardziej popularnym kształtem są choinki, aniołki, gwiazdki – wszelkie świąteczne dekoracje, które umilają święta nie tylko dzieciom. Innym popularnym świątecznym motywem są sklejane lukrem piernikowe domki Baby Jagi. W historię piernika zaplątała się także niejaka Katarzynka, córka piernikarza z Torunia, której przypisuje się „wynalezienie” nowego kształtu do wypieku pierników. Bardziej romantyczna wersja głosi, że wymyślny piernikowy wzór wyciął zakochany w Katarzynce czeladnik, a wersja mniej romantyczna, że unikalny wzór powstał z … odciśniętej mniej szlachetnej części pleców nadobnej Katarzynki. Prawda ukryta jest w mrokach historii. Grunt, że smaczne katarzynki wypiekane są do dnia dzisiejszego, a można ich popróbować na Święcie Piernika organizowanym w czerwcu w Muzeum Etnograficznym. Smak piernika wzbogacony przyprawami korzennymi ewoluował nadal, z czasem zaczęto dodawać do niego bakalie (orzechy, marcepan, kandyzowane owoce), czekoladę i marmoladę. Tajemnicą domowego piernika jest jego odpowiednio wcześniejsze wyrobienie. Początek grudnia to ostatni dzwonek, aby zagnieść ciasto. Masa musi się „odstać”, lekko sfermentować, odpocząć od naszych rąk, aby później ze zdwojoną mocą wypieczony już piernik mógł oddać swój niepowtarzalny aromat i obietnicę spokojnych, śnieżnych świąt.